Zoals alle geneesmiddelen kan methylfenidaat bijwerkingen veroorzaken, hoewel niet iedereen deze bijwerkingen krijgt.
De kans dat een bijwerking optreedt is als volgt: Zeer vaak (bij meer dan 1 op de 10 personen)
Vaak (meer dan 1 op de 100 personen en minder dan 1 op de 10 personen) Soms (meer dan 1 op de 1.000 personen en minder dan 1 op de 100 personen)
Zelden (meer dan 1 op de 10.000 personen en minder dan 1 op de 1.000 personen) Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 10.000 personen)
Onbekend (kan niet worden geschat op basis van de beschikbare gegevens).
De meest voorkomende bijwerkingen zijn nervositeit, slapeloosheid en hoofdpijn.
Sommige bijwerkingen zouden ernstig kunnen zijn. Als bij u sprake is van een van de onderstaande bijwerkingen of als u zich hier zorgen over maakt, zeg dit dan tegen uw arts of apotheker:
- ernstige veranderingen in stemming of persoonlijkheid
- manie
- psychotische stoornissen, inclusief zien, voelen of horen van dingen die er niet zijn (visuele, tactiele of auditieve hallucinaties) of wanen
- hartkloppingen, onverklaard flauwvallen, pijn op de borst, kortademigheid (dit kunnen soms tekenen van hartziekte zijn)
- verlamming of bewegingsstoornis en verminderd gezichtsvermogen, spraakproblemen (kunnen verschijnselen zijn van een vaatwandontsteking in de hersenen [cerebrale vasculitis]).
Effecten op groei en rijping
Bij langdurig gebruik kan methylfenidaat bij sommige kinderen een verminderde groei (gewichtstoename en/of lengtegroei) veroorzaken. Uw arts zal daarom nauwlettend de lengte en het gewicht van u of uw kind in de gaten houden, en ook hoe goed u of uw kind eet. Als u of uw kind niet volgens verwachting groeit of aankomt, kan de behandeling met methylfenidaat van u of uw kind voor korte tijd worden stopgezet.
Andere bijwerkingen zijn onder meer:
Infecties en parasitaire aandoeningen
Vaak: ontsteking van de neus-keelholte (nasofaryngitis)
Bloed- en lymfestelselaandoeningen
Zeer zelden: bloedarmoede, verlaagd aantal witte bloedcellen (leukopenie), verlaagd aantal bloedplaatjes (trombocytopenie), trombocytopenische purpura
Onbekend: vermindering van alle soorten cellen in het bloed (pancytopenie)
Immuunsysteemaandoeningen
Soms: overgevoeligheidsreacties als angioneurotisch oedeem, anafylactische reacties, zwelling van het oor, blaarvormende aandoeningen, schilferende aandoeningen, galbulten, jeuk, huiduitslag en andere huidverschijnselen
Voedings- en stofwisselingsstoornissen*
Vaak: anorexie, verminderde eetlust, matig verminderde gewichtstoename en lengtegroei bij langdurige toepassing bij kinderen*
Psychische stoornissen*
Zeer vaak: slapeloosheid, nervositeit
Vaak: verminderde eetlust, emotionele labiliteit, agressie*, onrust (agitatie)*, angstgevoelens*, depressie*, prikkelbaarheid, abnormaal gedrag
Soms: psychotische stoornissen*, zien, voelen en horen van dingen die er niet zijn (auditieve, visuele en tactiele hallucinaties)*, woede, denken aan en fantaseren over zelfdoding (suïcidale ideatie)*, veranderde stemming, stemmingswisselingen, rusteloosheid, huilerigheid, tics*, verergering van reeds bestaande tics of gilles-de-la-tourettesyndroom*, hyperalertheid, slaapstoornis
Zelden: manie*, desoriëntatie, libidostoornis
Zeer zelden: poging tot zelfdoding (inclusief geslaagde zelfdoding)*, voorbijgaande depressieve stemming*, abnormale gedachten, lusteloosheid (apathie), repetitief gedrag, te sterk focussen Onbekend: wanen*, gedachtestoornissen*, verwarde staat
Zenuwstelselaandoeningen
Zeer vaak: hoofdpijn
Vaak: duizeligheid, bewegingsstoornis (dyskinesie), psychomotorische hyperactiviteit, slaperigheid Soms: afgenomen bewustzijn (sedatie), beven (tremor)
Zeer zelden: stuipen (convulsies), onregelmatige onwillekeurige (choreoathetotische) bewegingen, omkeerbare neurologische uitval (reversible ischaemic neurological deficit, RIND) maligne neurolepticasyndroom (NMS; meldingen waren slecht gedocumenteerd en in de meeste gevallen kregen patiënten ook andere geneesmiddelen, zodat de rol van methylfenidaat onduidelijk is). Onbekend: cerebrovasculaire stoornissen* (waaronder ontsteking van vaatwanden of slagaderwanden [cerebrale vasculitis of arteriitis], hersenbloedingen, cerebrovasculaire accidenten, afsluiting van de hersenslagader [cerebrale occlusie]), grand-mal-convulsies*, migraine
Oogaandoeningen
Soms: dubbelzien (diplopie), wazig zien,
Zelden: moeite met scherpstellen, verwijding van de pupil (mydriase), gezichtsstoornis
Hartaandoeningen*
Vaak: hartritmestoornissen, verhoogde hartslag (tachycardie), hartkloppingen Soms: pijn op de borst
Zelden: angina pectoris
Zeer zelden: hartstilstand, myocardinfarct
Onbekend: verhoogde hartslag die ontstaat boven de hartkamers (supraventriculaire tachycardie), verlaagde hartslag, voortijdige (ventriculaire) samentrekkingen van het hart (ventriculaire extrasystolen)
Bloedvataandoeningen*
Vaak: hypertensie
Zeer zelden: ontsteking van de slagaderwand in de hersenen en/of afsluiting van de hersenslagader (cerebrale arteriitis of occlusie), koude handen en voeten, syndroom van Raynaud
Ademhalingsstelsel-, borstkas- en mediastinumaandoeningen
Vaak: hoesten, keelpijn
Soms: kortademigheid (dyspneu)
Maagdarmstelselaandoeningen
Vaak: buikpijn, diarree, misselijkheid, maagproblemen en braken (deze bijwerkingen doen zich doorgaans voor in het begin van de behandeling en kunnen worden verlicht door het middel met wat voedsel in te nemen), droge mond.
Soms: obstipatie (verstopping)
Lever- en galaandoeningen
Soms: verhoging van leverenzymen
Zeer zelden: abnormale werking van de lever, inclusief hepatisch coma
Huid- en onderhuidaandoeningen
Vaak: haaruitval (alopecia), jeuk (pruritus), huiduitslag, galbulten (urticaria)
Soms: angioneurotisch oedeem, blaarvormende aandoeningen, schilferende aandoeningen Zelden: overmatig zweten (hyperhidrose), vlekkerige huiduitslag, roodverkleuring (erytheem) Zeer zelden: erythema multiforme, exfoliatieve dermatitis, erythema fixatum (overgevoeligheidsreactie van de huid op een gebruikt geneesmiddel)
Spier- en skeletstelsel-, bot- en bindweefselaandoeningen
Vaak: gewrichtspijn (artralgie)
Soms: spierpijn (myalgie), spiertrekkingen
Zeer zelden: spierkrampen
Nier- en urinewegaandoeningen
Soms: bloed in de urine (hematurie)
Voortplantingsstelsel- en borstaandoeningen
Zelden: overmatige ontwikkeling van de borstklieren bij de man (gynaecomastie) Niet bekend: erectiele disfunctie
Algemene aandoeningen en reacties op de toedieningsplaats:
Vaak: koorts (pyrexie), groeivertraging bij langdurige toepassing bij kinderen* Soms: pijn op de borst, vermoeidheid
Zeer zelden: plotselinge hartdood*
Onbekend: onaangenaam gevoel op de borst, zeer hoge koorts (hyperpyrexie)
Onderzoeken
Vaak: veranderingen in bloeddruk en hartslagfrequentie (doorgaans een toename)*, gewichtsverlies*
Soms: hartgeruis*, verhoging leverenzymen
Zeer zelden: verhoging van alkalische fosfatase in bloed, verhoogd bloedbilirubine, verminderd aantal bloedplaatjes, abnormaal aantal witte bloedcellen
* Zie rubriek 2 ´Wees extra voorzichtig met methylfenidaat´.
Krijg je veel last van een van de bijwerkingen? Of krijg je een bijwerking die niet in deze bijsluiter staat? Neem dan contact op met je arts of apotheker.