Effect van paracetamol:
Terwijl de bekende werkzame stoffen acetylsalicylzuur en ibuprofen, die ook als analgeticum en antipyreticum worden gebruikt, tot de zogenaamde zure niet-opioïde analgetica behoren, behoort paracetamol daarentegen tot de niet-zure niet-opioïde klasse. Deze bijzondere zure niet-opioïde analgetische soort hoopt zich vooral op in acuut ontstoken weefsels, in het slijmvlies van het maagdarmkanaal en in de niercortex, en bezit ook ontstekingsremmende eigenschappen. Paracetamol (in Noord-Amerika en Iran bekend onder de naam acetaminophen) komt daarentegen niet in de eerste plaats voor in de bovengenoemde lichaamsregio's van de mens, maar meerdere malen in het CZS (d.w.z. centraal zenuwstelsel - ruggenmerg en hersenen). Daar wordt een bepaald enzym dat verantwoordelijk is voor de productie van prostaglandinen (d.w.z. weefselhormonen die relevant zijn voor koorts, ontstekingsprocessen en pijnbestrijding) door de werkzame stof geremd. Bijwerkingen van het niet-opioïde pijnstillend middel komen zelden voor en kunnen meestal worden toegeschreven aan reeds bestaande onderliggende ziekten. Hoge doses, langdurig gebruik en een eenmalige overdosis paracetamol kunnen mogelijk leverschade veroorzaken, omdat de lever niet meer als ontgiftingsorgaan kan functioneren. Een dergelijke mogelijke hepatotoxiciteit (d.w.z. leververgiftiging) kan worden veroorzaakt door een inname van meer dan 4.000 mg per dag.
Tabletten van 500 mg zijn in Zwitserland zonder recept verkrijgbaar, maar tabletten van 1.000 mg zijn na goedkeuring in oktober 2003 op recept verkrijgbaar geworden.
Zwitserse studiemethode:
Hoewel de hogere dosering alleen op recept verkrijgbaar is, werden 1000 mg tabletten al in 2005 tien keer meer verkocht dan de lagere dosering, aldus de apothekersvereniging pharmaSuisse.
Volgens Tox Info Suisse, het nationale informatiecentrum voor vergiftigingsgevallen in Zwitserland, is er een toename van het aantal telefoontjes naar het centrum. Zelfs vóór 2003 was het aantal opzettelijke overdoses gestegen, terwijl het aantal accidentele vergiftigingen ongeveer gelijk bleef. Intussen zijn de oproepen voor onopzettelijke vergiftiging meer dan drie keer zo hoog als voordat de hoge dosis van 1000 mg beschikbaar kwam. Het aantal vergiftigingen door inname van meer dan 10.000 mg acetaminofen is ook toegenomen.
Eerder bewijs suggereert bovendien een mogelijk verband tussen het beperken van de beschikbaarheid van grote doses paracetamol en een daling van het aantal vergiftigingen in verband met het niet-zure niet-opioïde pijnstillend middel.
In de Zwitserse cross-sectionele studie (d.w.z. een eenmalig uitgevoerd onderzoek) werden 15 790 paracetamolvergiftigingsregistraties van 1 januari 2000 tot 31 december 2018 gebruikt om het verband tussen het op de markt brengen van 1 000 mg paracetamol-tabletten en het aantal vergiftigingen te onderzoeken. Alle door het Zwitserse nationale vergiftigingencentrum geïdentificeerde oproepen voor acetaminophenvergiftiging en alle verkopen van orale acetaminophen-tabletten (op recept en zonder recept) tussen januari 2000 en december 2018 werden in deze studie opgenomen.
Het primaire resultaat was het aantal acetaminofen-gerelateerde vergiftigingsoproepen per kwartaal aan het National Poison Center. Bijkomende uitkomsten waren de verkoop van acetaminofen per kwartaal en veranderingen in vergiftigingsomstandigheden, die werden gerangschikt naar periode voor en na de interventie (d.w.z. introductie van 1000 mg tabletten) en naar dosering (d.w.z. 500 mg en 1000 mg tabletten).
Resultaten voor dubbele dosis:
Van de 15.790 vergiftigingsgevallen die in de genoemde periode van 18 jaar werden geregistreerd, was 67,3% vrouw (n=10.628) en de gemiddelde leeftijd van de patiënten was 25,2 jaar. De studieperiode werd onderbroken en geanalyseerd. Hier toonden de resultaten een significante stijging aan na het interventiepunt, vooral het aantal onopzettelijke vergiftigingen. Vóór de interventie had 15,3% (d.w.z. 120 van de 961) van de vergiftigingen een dosis van meer dan 10.000 mg; na de interventie was dat 30,6% (d.w.z. 1140 van de 5696). De verkoop van paracetamol tabletten van 1.000 mg is snel gestegen, terwijl de verkoop van tabletten van 500 mg enigszins is gedaald. Sinds 2012 werden tijdens het kwartaal gemiddeld 20,7 miljoen tabletten van 1.000 mg en 2,7 miljoen tabletten van 500 mg gedistribueerd.
Een statistisch significante verandering werd opgetekend voor accidentele maar niet opzettelijke vergiftigingen. Met name het percentage patiënten met accidentele vergiftigingen bij een inname van 1000 mg tabletten vertoonde een stijging ten opzichte van het percentage patiënten met een inname van 500 mg doses boven het therapeutische bereik van 4000 mg. Bovendien bleek uit de oproepgegevens dat bij overdoses van meer dan 10.000 mg de meeste meldingen betrekking hadden op inname van tabletten van 1.000 mg.
Conclusie:
Met 1000 mg tabletten kan de maximaal aanbevolen dagelijkse dosis van 4000 mg al met enkele tabletten worden overschreden, terwijl dit risico met 500 mg tabletten kleiner was. Bijgevolg toonden de resultaten van de studie een significante toename aan van de distributie van acetaminofen en van het aantal oproepen in Zwitserland in verband met acetaminofenvergiftiging na de goedkeuring van 1000 mg tabletten in 2003. Om een verdere potentiële toename van hooggedoseerde acetaminofenvergiftigingen te minimaliseren, suggereren de onderzoekers van deze studie dat de beschikbaarheid van 1000 mg acetaminofen opnieuw geëvalueerd zou moeten worden. Vooral bij dubbele dosering op recept is medische voorlichting vóór gebruik aan te bevelen om acetaminofen met minder risico te kunnen blijven gebruiken.
Actieve ingrediënten:
