Alprazolam:
Alprazolam wordt als werkzame stof gebruikt voor de behandeling van angst- en paniekstoornissen. Dit psycholepticum, gewoonlijk verkrijgbaar in tabletvorm, heeft een angstverlichtend, kalmerend effect en ontspant de spieren. In de DACH-regio is alprazolam op recept verkrijgbaar (bijv.: in Oostenrijk op grond van de psychotrope verordening).
Effecten en inname:
Als werkzame stof die tot de groep van de benzodiazepinen behoort, heeft alprazolam een kalmerend en angststillend effect. De bekendste vertegenwoordiger van deze groep anxiolytica, d.w.z. middelen tegen angst, is diazepam of, in de volksmond, Valium. Alprazolam kan het effect van GABA-receptoren (d.w.z. zenuwboodschappers) in onze hersenen versterken. Deze neurotransmitter remt de prikkeling van zenuwcellen, waardoor hij een angstverlichtend en kalmerend effect heeft op het menselijk lichaam.
Deze werkzame stof wordt gewoonlijk ingenomen in de vorm van tabletten en komt in de darmen in de bloedbaan terecht. Vervolgens verwerkt de lever alprazolam tot de eigenlijke actieve vorm (α-hydroxyalprazolam), die vervolgens het centrale zenuwstelsel bereikt, waar het effect tussen 12 en 15 uur aanhoudt.
Gegeneraliseerde angststoornis:
Deze anxiolytica worden gebruikt om een langdurige angst te behandelen die niet beperkt is tot specifieke voorwerpen of situaties. De behandelde patiënten lijden aan geestelijke en lichamelijke rusteloosheid, spanningshoofdpijnen, beven en zorgen. Bij een dergelijke gegeneraliseerde angststoornis is gebleken dat alprazolam bij juist gebruik de heersende angst kan verlichten.
Rebound Effect:
Het is belangrijk bij het gebruik van dit geneesmiddel op te merken dat het niet abrupt mag worden gestaakt, omdat anders ontwenningsverschijnselen zoals perceptuele stoornissen of psychotische verschijnselen, alsook oorspronkelijke verschijnselen, kunnen optreden.
Comparative Review:
Een, 2018 diepgaande review van alprazolam gepubliceerd in de Journal of Addiction Medicine onderzoekt dit middel in termen van inname, misbruik en ontwenning ervan. De indicaties (d.w.z. de indicatie van de geschiktheid van een medische behandeling) van alprazolam voor het effect ervan op zwangere vrouwen werden in dit artikel ook geëvalueerd.
Het artikel analyseerde verschillende studies, waaronder een overzicht van 84 studies (Jonas and Cohon, 1993) waarin het middel superieur aan placebo werd bevonden wat betreft antidepressieve effecten bij 8878 deelnemers aan de studie en even effectief als alle vergelijkende angstbestrijders zoals Valium. 3574 deelnemers werden behandeld met het middel, 3666 met een andere vergelijkende angstbestrijder, en 1638 met een placebo. Gegevens uit meerdere onderzoeken toonden aan dat het begin van een antidepressieve werking aanzienlijk sneller was met alprazolam in vergelijking met andere middelen, en alprazolam werd even goed verdragen als de rest van de vergelijkende middelen.
De auteurs van het artikel kwamen echter tot de conclusie dat de voor deze evaluatie relevante studies heterogeen waren, niet van bijzonder goede kwaliteit waren, en uitsluitend naar kortetermijneffecten keken. Bovendien was het niet duidelijk of het klinisch effect van het geneesmiddel te danken was aan een specifiek of een niet-specifiek antidepressief effect op parallelle angst- en slaapproblemen.
Misbruik:
Alle dubbelblinde, placebogecontroleerde studies die zijn onderzocht, hebben aangetoond dat benzodiazepinen versterkende effecten kunnen hebben bij mensen die de neiging vertonen ze te misbruiken in samenhang met hun drugsgebruik in het verleden.
Tijdens de zwangerschap:
Wat het gebruik van alprazolam tijdens de zwangerschap betreft, zijn er tegenstrijdigheden over de oorzaak van het effect, zodat een zorgvuldige risico-batenanalyse moet worden gemaakt als het voorschrijven van het geneesmiddel aan zwangere of zogende vrouwen wordt overwogen.
Conclusie:
Het is ook vermeldenswaard dat het aantal klinische proeven met alprazolam aanzienlijk is afgenomen sinds de komst van nieuwere antidepressiva. Verder zijn er geen klinische studies die alprazolam of andere benzodiazepinen rechtstreeks vergelijken met nieuwere antidepressiva met betrekking tot angststoornissen, paniekstoornissen, of depressie.
Uit de gegevens blijkt dat alprazolamtherapie even doeltreffend is als andere benzodiazepinen bij de behandeling van angst- en paniekstoornissen. Dit moet echter worden afgewogen tegen de neiging tot afhankelijkheid en de tolerantie van de patiënt, alsmede tegen het rebound-effect.
In ieder geval moet de patiënt zorgvuldig worden geïnformeerd over de risico's, zoals de mogelijkheid van afhankelijkheid en ontwenningsverschijnselen. Zoals in de huidige richtlijn van de Duitse Medische Vereniging wordt aangegeven, is het van belang dat voor de preventie en behandeling van drugsverslaving huisartsen, specialisten en vooral psychiaters beslist samenwerken.
Werkzame stoffen:
