Cabotegravir:
Het verworven immunodeficiëntiesyndroom (AIDS) is het eindstadium van de HIV-infectie. De wereldwijde, dagelijkse incidentie is 5000 nieuwe infecties per dag. Dit HI-virus kan bepaalde cellen van het immuunsysteem van het lichaam aanvallen. Symptomen zoals gewichtsverlies of diarree, griepverschijnselen, en mogelijk infecties in de latere stadia (bv. longontsteking) kunnen zich ontwikkelen. Een infectie met het HI-virus kan op dit moment niet worden genezen, maar wel zeer goed worden behandeld. Met HIV-medicatie kan de virusbelasting in het bloed onder de zogenaamde detectiegrens worden gehouden. Als gevolg daarvan kan een stabieler immuunsysteem worden opgebouwd, kan een hoger stadium van de ziekte worden voorkomen en kan de besmettelijkheid tot een minimum worden beperkt of worden weggenomen.
Bij zeer actieve anti-retrovirale therapie (afgekort HAART) worden individueel aangepaste verschillende geneesmiddelen gecombineerd om te voorkomen dat het hiv-virus resistentie ontwikkelt. In deze context zou de dagelijkse orale inname van tenofovir disoproxil fumaraat emtricitabine (TDF-FTC) mogelijk bescherming kunnen bieden tegen HIV-infectie in verschillende bevolkingsgroepen. Aangezien deze dagelijks moeten worden ingenomen, onderzochten onderzoekers nu de doeltreffendheid van orale pre-exposure profylaxe (afgekort PrEP), waarvoor geen regelmatige of geplande dosering nodig is, om de eventuele opname en bescherming tijdens risicoperiodes te verhogen.
De werkzame stof cabotegravir, die in het geneesmiddel Vocabria zit, werd in de studie onderzocht. Dit wordt samen met het geneesmiddel rilpivirine gebruikt voor de behandeling van volwassenen die besmet zijn met HIV type 1 (d.w.z. AIDS veroorzaken). Vocabria remt een bepaald enzym (integrase) dat het virus nodig heeft om nieuwe kopieën van zichzelf in het lichaam te maken. Dit houdt de hoeveelheid HIV in het bloed laag.
Het geneesmiddel werd in drie belangrijke proeven getest. Het had een significant effect bij patiënten met HIV-infectie, zonder en met eerder gebruik van andere HIV-medicijnen. In één studie werd het geneesmiddel (in combinatie met rilpivirine) maandelijks of om de twee maanden toegediend. Het resultaat was even doeltreffend als in de andere twee studieontwerpen. Na 48 weken lag de HIV-1-spiegel bij 1,7% van de patiënten (injectie om de 2 maanden) boven de drempelwaarde, terwijl bij 1% van de patiënten met maandelijkse injecties de drempelwaarde werd overschreden.
HIV-preventie proef:
De 2021 gerandomiseerde, dubbelblinde, niet-inferioriteitsstudie, gepubliceerd in het New England Journal of Medicine, onderzocht langwerkend injecteerbaar cabotegravir in deze context. Het geneesmiddel werd intramusculair toegediend in een dosis van 600 mg om de 8 weken en vergeleken met dagelijkse orale toediening van tenofovir disoproxil fumaraat emtricitabine (TDF-FTC in het kort) bij cisgender mannen die seks hebben met mannen en bij transgender vrouwen die seks hebben met mannen en een risico lopen. De deelnemende personen werden willekeurig (1:1) toegewezen aan een behandelingsmethode voor 153 weken follow-up. HIV-tests en veiligheidsbeoordelingen werden uitgevoerd.
Significante resultaten:
In totaal werden 4566 deelnemende personen gescreend, waarvan 12,5% (d.w.z. 570 deelnemers) verklaarden transseksuele vrouwen te zijn. De gemiddelde leeftijd was 26 jaar. Volgens de analyse trad HIV-infectie op bij 52 deelnemers, van wie er 13 in de gerandomiseerde groep zaten die cabotegravir kregen. Het effect was hetzelfde in alle afzonderlijke subgroepen, met injectieplaatsreacties bij 81,4% van de deelnemers in de cabotegravirgroep en 31,3% in de controlegroep.
Conclusie:
Volgens de studieresultaten bood injecteerbaar cabotegravir een betere bescherming tegen hiv-infectie bij mannen die seks hebben met mannen en transgendervrouwen dan in de TDF-FTC-groep.
Een soortgelijke studie, die momenteel wordt uitgevoerd, controleert het effect van cabotegravir bij cisgender vrouwen in Afrika. Deze studie werd vroegtijdig gedeblindeerd omdat de onderzoekers de superioriteit van cabotegravir over dagelijkse orale TDF-FTC vonden. Bovendien worden de veiligheid en aanvaardbaarheid van cabotegravir bij adolescenten onderzocht.
Cabotegravir-injecties, die maandelijks of om de twee maanden worden toegediend, kunnen voor patiënten nuttiger zijn dan dagelijkse toediening. In de EU kan Vocabria, een geneesmiddel met de werkzame stof cabotegravir, worden goedgekeurd, aldus het EMA.
In elk geval zijn veilige en doeltreffende langetermijnagentia voor pre-exposure profylaxe van hiv-infectie nodig om de opties voor de preventie van hiv-infectie uit te breiden.
