Rodehond bij baby en kind

Rodehond is een virale infectieziekte die meestal in de kindertijd voorkomt. Een typisch kenmerk van deze ziekte is een rode huiduitslag die vaak in het gezicht begint en zich over het lichaam verspreidt. Het komt vaker voor in de lentemaanden. Vooral in het begin van de besmetting is het moeilijk om het klinische beeld van rodehond te onderscheiden van dat van mazelen of roodvonk. Het besmettingspercentage voor rodehond is lager dan voor andere virale infecties zoals mazelen of waterpokken.

80-90 % van de infecties doen zich voor tijdens de kinder- of adolescentiejaren, wat kan worden gemeten aan de hand van positieve antilichamen tegen het rubellavirus in het bloed van jonge volwassenen. Deze antilichamen ontwikkelen zich namelijk na infectie met het virus en bieden levenslange bescherming tegen herinfectie. In ongeveer de helft van de gevallen is de infectie zeer mild of zelfs zonder symptomen en wordt de diagnose dus vaak helemaal niet gesteld. Aangezien de vaccinatiegraad van kinderen tegen het rodehondvirus nu zeer hoog is, komt rodehond nog maar zelden voor.

Rodehond, of Duitse mazelen, wordt veroorzaakt door het rodehondvirus. De infectie wordt via de luchtwegen door druppeltjes overgedragen. Wanneer besmette personen spreken of niezen, komen virusdeeltjes vrij in de omgeving, van waaruit zij op hun beurt de luchtwegen van andere mensen besmetten. Het virus komt dan via het slijmvlies het lichaam binnen en kan zich via de bloedbaan verspreiden. De incubatietijd, d.w.z. de periode tussen de besmetting en het verschijnen van de symptomen, bedraagt gewoonlijk tussen 14 en 21 dagen.

De symptomen verschijnen gewoonlijk 14 tot 21 dagen na besmetting met het virus. De duur van de besmettelijkheid is 1 week voor het begin van de uitslag tot 1 week erna. Ongeveer 50 % van de rodehondinfecties wordt niet opgemerkt omdat er geen symptomen zijn. De andere helft van de ziekten heeft een zeer typisch verloop:

Het beginstadium van rodehond wordt gekenmerkt door aspecifieke symptomen die lijken op een verkoudheid. Hoofdpijn, verhoogde temperatuur, rhinitis, maar ook bindvliesontsteking van de ogen komen vaak voor. Pijnlijke zwelling van de lymfeklieren in de hals en achter de oren is ook typisch. Ofwel blijven deze algemene symptomen bestaan, waardoor de diagnose rodehond vaak niet wordt gesteld, ofwel verschijnt de huiduitslag na enkele dagen. Dit begint meestal achter de oren, waar het zelden wordt ontdekt. Vervolgens verschijnen de rode vlekken ook in het gezicht en verspreiden zich van daaruit over het hele lichaam en de ledematen. Lichte koorts is niet ongewoon bij kinderen, maar jeuk is eerder atypisch voor rodehond. De kinderen maken meestal een levendige en niet erg zieke indruk, de huiduitslag verdwijnt meestal binnen 3 dagen.

Meestal kan de arts de diagnose rodehond klinisch stellen, d.w.z. op basis van de medische voorgeschiedenis en de symptomen, zoals de aard van de huiduitslag en gezwollen lymfeklieren. Het kan soms moeilijk zijn om rodehond van andere virale infecties te onderscheiden. In dergelijke gevallen kunnen antilichamen tegen het rubellavirus in het bloed worden gemeten en kan de diagnose op die manier worden gesteld.

Er bestaat geen directe therapie tegen rodehond, maar het is meestal voldoende om de ziekte symptomatisch te behandelen. Aan kinderen kunnen bijvoorbeeld geschikte koortsverlagende medicijnen of pijnstillers worden toegediend.

Als het kind moe lijkt, is het belangrijk om te rusten en het rustig aan te doen. Men mag niet vergeten dat rodehond besmettelijk is en dat er ook volwassenen zijn die geen beschermende antilichamen hebben. Als je eenmaal de ziekte hebt gehad, ben je beschermd door levenslange immuniteit en zul je geen tweede keer rodehond krijgen.

Hoewel rodehond in de meeste gevallen ongevaarlijk is, kunnen er soms complicaties optreden, zoals ontsteking van de gewrichten. In geïsoleerde gevallen kan een ontsteking van de hersenen, ook wel encefalitis genoemd, ontstaan. Dit kan worden aangegeven door hevige hoofdpijn, misselijkheid en braken. Veranderingen in het gedrag van het kind of zijn gevoeligheid voor aanraking kunnen ook als opvallend worden beschouwd.

Voorzichtigheid is echter geboden tijdens de zwangerschap. Als de weinige moeders die geen bescherming tegen rodehond hebben, vóór de 17e week van de zwangerschap met het virus worden besmet, bestaat er een risico op embryopathie van rodehond. Deze gevreesde schade aan het ongeboren kind leidt tot doofheid in het binnenoor, hartafwijkingen en cataracten.

Het kind moet ongeveer tien dagen thuisblijven om besmetting van andere mensen te voorkomen.

De beste manier om je tegen besmetting met het rodehondvirus te beschermen is je te laten vaccineren. De vaccinatie wordt gewoonlijk gegeven aan kinderen tussen 12 en 15 maanden als onderdeel van de mazelen-bof-rubella-vaccinatie. Om voldoende bescherming te bereiken, moet in het 2e levensjaar een tweede vaccinatie worden uitgevoerd. Deze vaccinatie mag echter niet eerder dan een maand na de eerste vaccinatie worden gegeven.

Een belangrijk doel van de vaccinatie is het voorkomen van eerste infecties tijdens de zwangerschap, aangezien dit kan leiden tot ernstige schade aan het kind. Maar omdat het vaccineren van alleen meisjes in het verleden niet tot het gewenste succes heeft geleid, is het ook belangrijk dat jongens worden gevaccineerd.

Als de vaccinatiestatus onduidelijk is of als men niet zeker weet of men al rodehond heeft opgelopen, kan een antistoftest in het bloed duidelijkheid brengen. Dit is vooral belangrijk voor meisjes en vrouwen die zwanger willen worden.