Mexicaanse griep (Nieuwe influenza A/H1N1 , Nieuwe griep)

De zogenaamde varkensgriep, of nieuwe griep zoals hij onder deskundigen bekend staat, dook voor het eerst op in het voorjaar van 2009. Deze vorm van griep wordt veroorzaakt door een griepvirus dat op dat moment nog onbekend was, namelijk type A/H1N1. Dit virus is ontstaan door vermenging van het genetisch materiaal van andere influenzavirussen die normaliter mensen, varkens of vogels infecteren.

De belangrijkste overdrachtsroute van de nieuwe griep is van persoon tot persoon, wat ook het geval is bij de gewone seizoensgriep. Er is nog niet vastgesteld dat de infectie ook van dier op mens kan worden overgedragen.

Het eerste geval van de nieuwe griep deed zich voor in april 2009 in Mexico, waar relatief veel mensen al snel ziek werden van deze nieuwe vorm. Maar de ziektegolf bleef niet beperkt tot Mexico, maar breidde zich al snel uit over grote delen van de wereld. Daarom heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kort daarna, op 11 juni 2009, een pandemie van de hoogste graad (6) uitgeroepen. Deze pandemie heeft meer dan een jaar geduurd, tot 10 augustus 2010. Het vermoeden bestaat echter dat het griepvirus nog steeds circuleert en in de toekomst nieuwe ziektegolven kan veroorzaken.

Seizoensgriep vs. nieuwe griep

Zowel de seizoensgriep als de nieuwe griep worden overgedragen via druppelinfecties, voornamelijk door niezen of hoesten. De symptomen van de verschillende vormen van griep lijken ook erg op elkaar, maar bij de nieuwe griep zijn er ook symptomen in het maag-darmkanaal. In tegenstelling tot de seizoensgriep, die bijna uitsluitend in de wintermaanden voorkomt, kunnen mensen ook in de zomermaanden de Mexicaanse griep oplopen. Terwijl de seizoensgriep vooral oudere mensen treft, zijn het vooral gezonde, jonge mensen die ziek worden van de nieuwe griep.

Door genetische veranderingen, die vervolgens leidden tot een gewijzigd omhulsel van het virus, kon de conventionele griepvaccinatie niet voldoende bescherming tegen de Nieuwe Griep garanderen. De vaccins die nu beschikbaar zijn, beschermen zowel tegen de conventionele (seizoensgebonden) griep als tegen de Nieuwe Influenza.

Incubatieperiode en transmissie

De incubatietijd, d.w.z. de tijd tussen de besmetting en het verschijnen van de eerste symptomen, bedraagt ongeveer één tot vier dagen.

Het risico op infectie bestaat vanaf het begin van de infectie, d.w.z. nog voordat er symptomen zijn opgetreden. Zodra de symptomen zijn opgetreden, bestaat er nog een risico van overdracht gedurende ongeveer drie tot vijf dagen, in het langste geval tot zeven dagen. Bij kinderen is vastgesteld dat zij hogere doses van het virus afgeven en dat zij langer besmettelijk zijn.

Ouderen en chronisch zieken, alsmede medisch personeel, lopen een verhoogd risico de nieuwe griep op te lopen. Maar ook mensen die door hun werk veel contact met andere mensen hebben, worden vaker met het virus besmet.

De Mexicaanse griep wordt veroorzaakt door het influenzavirus type A/H1N1. Dit type virus is geëvolueerd uit een genetische combinatie van andere influenzavirussen die normaal vogels, varkens of mensen infecteren. Aangenomen wordt dat deze influenzavirussen op hetzelfde moment een gastheer hebben geïnfecteerd, waardoor genetische informatie is uitgewisseld. Een dergelijke vermenging van influenzavirussen kan zich met name voordoen bij varkens, aangezien zij ook kunnen worden besmet met virussen die normaliter mensen of vogels besmetten.

Net als bij de seizoensgriep vindt de overdracht plaats via druppelinfectie, voornamelijk door niezen of hoesten. Bovendien kan men ook besmet raken door besmette voorwerpen aan te raken of door handen te schudden, wat smeerinfectie wordt genoemd. Het virus kan dan via de handen in de mond, ogen of neus terechtkomen en vervolgens in de rest van het lichaam, daarom is regelmatige handdesinfectie erg belangrijk.

De symptomen van de Mexicaanse griep lijken sterk op die van de seizoensgriep:

- Een snelle stijging van de lichaamstemperatuur (koorts boven 38,5°C) - Droge, irriterende hoest

- Droge, irriterende hoest - Pijn in de ledematen en hoofdpijn

De volgende symptomen kunnen zich ook voordoen:

- Keelpijn

- Vermoeidheid en moeheid

- Verminderde eetlust

In tegenstelling tot de gewone griep (seizoensgriep) veroorzaakt de Mexicaanse griep vaak ook maag-darmverschijnselen, zoals misselijkheid, braken en diarree. Deze symptomen kunnen voorkomen in combinatie met de hierboven genoemde typische griepsymptomen, maar ook los daarvan.

Aan de hand van een vraaggesprek, waarin de patiënt het verloop van de ziekte en de symptomen zo nauwkeurig mogelijk moet beschrijven, en een lichamelijk onderzoek kan de arts meestal al een voorlopige diagnose stellen, vooral in de wintermaanden. Aangezien een aantal ziekten echter symptomen kan veroorzaken die op influenza lijken, kan een definitieve diagnose alleen worden gesteld door onderzoek van een afscheiding uit de luchtwegen. Daartoe moet kort na het begin van de ziekte een uitstrijkje van het slijmvlies van de neus of de keel worden genomen en in het laboratorium worden onderzocht. Er zij op gewezen dat kweken alleen in speciale laboratoria mogen worden afgenomen. Onderzoeken om het type griepvirus te bepalen kunnen ook alleen in dergelijke speciale laboratoria worden uitgevoerd.

In de meeste gevallen heeft de nieuwe griep geen levensbedreigend verloop, zodat vaak alleen een symptomatische therapie, d.w.z. behandeling van de symptomen, aangewezen is. Dit omvat bijvoorbeeld de behandeling van koorts met koortswerende middelen of andere methoden zoals kompressen. Aangezien het epitheel van de luchtwegen door de influenzavirussen wordt beschadigd, kan dit een bacteriële infectie (superinfectie) in de hand werken. In deze gevallen is een behandeling met antibiotica meestal noodzakelijk.

Antivirale medicijnen: Alleen in gevallen met een ernstig beloop of bij mensen met een chronische ziekte moet worden begonnen met een speciale antivirale therapie met neuraminidaseremmers. Deze omvatten Tamiflu (oseltamivir) en Relenza (zanamivir). Deze geneesmiddelen remmen een viraal oppervlakte-eiwit dat neuraminidase wordt genoemd en dat nodig is om het virus in het menselijk lichaam te verspreiden. Van een behandeling kan echter alleen succes worden verwacht als de geneesmiddelen binnen de eerste 48 uur (uiterlijk binnen de eerste 72 uur) na het begin van de symptomen worden toegediend. Na dit tijdsbestek is een antivirale behandeling niet meer zo nuttig, omdat het virus zich dan verder verspreidt.

Voordat het geneesmiddel wordt toegediend, moet rekening worden gehouden met bijzondere bijwerkingen en uitzonderingen bij speciale patiëntengroepen (kinderen, zwangere vrouwen).

In de meeste gevallen verloopt de Mexicaanse griep vrij mild, maar soms kan de ziekte ernstiger of dodelijk zijn. Helaas kan het precieze aantal mensen dat de nieuwe griep heeft opgelopen of eraan is overleden, niet worden vastgesteld. Tijdens de grieppandemie lag het sterftecijfer tussen één en vijf personen per miljoen inwoners, afhankelijk van de geografische locatie. Er zijn echter ook studies die het sterftecijfer tijdens de Mexicaanse grieppandemie hebben berekend op meer dan 100 mensen per 1 miljoen inwoners. De nieuwe griep kan een ernstiger verloop hebben bij mensen die tot de risicogroepen worden gerekend. Tot de risicogroepen behoren jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met chronische ziekten (diabetes, hart- en vaatziekten, lever- en nierziekten).

Gevolgziekten

Net als de seizoensgriep kan de nieuwe griep leiden tot diverse ziekten van andere organen en weefsels van het lichaam:

- Aandoeningen van de bovenste luchtwegen (ontsteking van de sinussen, ontsteking van het middenoor).

- Aandoeningen van de diepe luchtwegen (longontsteking, bronchitis)

- Aandoeningen van het hart (ontsteking van de hartspier of het hartzakje)

- Ziekten van het spierstelsel (ontsteking van de spier, vernietiging van de spiervezel)

- Ziekten van het zenuwstelsel (ontsteking van de hersenen of de hersenvliezen, epileptische aanvallen)

- Ernstige, systemische infecties met bacteriën

Algemene veiligheidsmaatregelen

Het risico op het oplopen van de Mexicaanse griep kan aanzienlijk worden verkleind door het nemen van een paar eenvoudig uit te voeren hygiënemaatregelen. Het is belangrijk dat er zo weinig mogelijk virusdeeltjes in de neus, keel of ogen terechtkomen.

- U moet uw handen regelmatig wassen, vooral als u vaak in contact komt met andere mensen of mogelijk besmette voorwerpen (deuren, trapleuningen, enz.).

- U moet zo weinig mogelijk contact hebben met besmette mensen.

- Aangezien het influenzavirus meestal via de neus, mond of ogen het lichaam binnendringt, moet u deze lichaamsdelen zo min mogelijk met uw handen aanraken.

- Vermijd dat anderen rechtstreeks op u niezen of hoesten.

- Ook handen schudden kan het virus overbrengen, dus vermijd zoveel mogelijk handen schudden.

Speciale veiligheidsmaatregelen

Hoewel conventionele ademhalingsmaskers u niet kunnen beschermen tegen besmetting met het virus, kan het dragen van dergelijke maskers wel voorkomen dat besmette mensen het virus in grote hoeveelheden uitscheiden. Papieren zakdoekjes moeten worden gebruikt om de neus te snuiten of bij niezen en moeten onmiddellijk daarna worden weggegooid.

Als u ziek bent van de nieuwe griep, moet u ongeveer zeven dagen in bed blijven en het huis niet verlaten, zowel om uzelf te beschermen als om besmetting van andere mensen te voorkomen. Dit kan ook het risico op een superinfectie met bacteriën verminderen.

Vaccinatie

De beste manier om je tegen infectie te beschermen is je te laten vaccineren. Hoewel er aan het begin van de Mexicaanse grieppandemie geen geschikt vaccin was, is er nu een combinatievaccin dat niet alleen doeltreffende bescherming biedt tegen de seizoensgriep, maar ook tegen de nieuwe griep. Vooral medisch personeel, mensen die veel contact hebben met andere mensen (leraren, kleuterleidsters) en gemakkelijk besmettelijke mensen (kinderen en chronisch zieken) moeten zich laten vaccineren.