Hoest

Hoesten wordt beschouwd als een reactie van het lichaam die tot doel heeft de luchtwegen vrij te maken. Tijdens het hoesten trekt het middenrif zich schoksgewijs samen, waardoor de luchtwegen worden vrijgemaakt van de resterende lucht. Deeltjes, vreemde voorwerpen en ziekteverwekkers komen met de luchtstroom in de buitenlucht terecht doordat ze worden opgehoest. Als men echter gedurende lange tijd last heeft van hoesten, moet de oorzaak worden vastgesteld.

Hoesten wordt niet als een volwaardige ziekte beschouwd, maar slechts als een symptoom. De oorzaken zijn dus zeer uiteenlopend. Ziekten van de longen, het hart of de maag kunnen de aanleiding zijn, evenals reacties op bepaalde geneesmiddelen.

Als de hoest minder dan drie weken duurt, wordt hij acuut genoemd. Anderzijds is er sprake van chronische hoest als deze niet verdwijnt na meer dan drie weken zonder behandeling. Als dit het geval is, moet een arts worden geraadpleegd.

De hoestreactie wordt opgevat als een klassieke verdedigingsfunctie van het lichaam, die in gang wordt gezet door vreemde lichamen (zoals stof) in de luchtwegen.

Normaal zitten er geen ziektekiemen in de longen en luchtwegen. Dit natuurlijke klimaat wordt echter tenietgedaan wanneer stof- of vuildeeltjes in de longen terechtkomen, omdat dit betere levensomstandigheden voor bacteriën schept. Door te reageren met een hoest, verdrijft het lichaam bacteriën en vreemde lichamen en voorkomt het ziekte.

Acute hoest is meestal het gevolg van een verkoudheid, die gepaard gaat met een ontsteking van de luchtwegen, veroorzaakt door virussen of bacteriën. Chronische hoest kan vele oorzaken hebben en moet daarom door een arts worden onderzocht. De volgende oorzaken zijn mogelijk: bronchiale astma, allergieën, chronisch obstructieve longziekte (COPD) of hartfalen (hartinsufficiëntie).

Hoesten kan optreden als een symptoom van verschillende ziekten. De meest voorkomende oorzaken zijn verkoudheden. Afhankelijk van de duur van de hoest, wordt een onderscheid gemaakt tussen acute en chronische hoest.

Acute hoest:

De duur van een acute hoest is minder dan drie weken. Het wordt meestal veroorzaakt door een verkoudheid, die een ontsteking van de luchtwegen veroorzaakt door virussen of bacteriën. In zeldzame gevallen kan een longembolie ook verantwoordelijk zijn voor hoest.

Chronische hoest:

Chronische hoest strekt zich uit over een periode van meer dan drie weken. Er zijn verschillende mogelijke oorzaken, die door een medisch onderzoek moeten worden achterhaald. De meest voorkomende oorzaken zijn:

• Chronische bronchitis (bijvoorbeeld bij rokershoest).
• Chronische obstructieve longziekte (COPD)
• verwijding van de bronchiën (emfyseem)
• Chronische sinusitis (ontsteking van de sinussen)
• Allergie
• Astma
• Hartfalen (hartinsufficiëntie)
• Terugvloeiing van maaginhoud in de slokdarm (gastro-oesofageale reflux)
• Bijwerkingen van geneesmiddelen (zoals ACE-remmers)

In zeldzame gevallen kan een tumor in de longen ook de oorzaak zijn van een chronische hoest.

Hoest kan worden onderscheiden aan de hand van de volgende criteria:

Slijmproducerende (productieve) hoest:

De meest voorkomende oorzaken van hoest zijn verkoudheid, longontsteking, chronische bronchitis en chronische obstructieve longziekte. Een verhoogde slijmproductie kan ook worden veroorzaakt door astma of andere allergische reacties. Dit opgehoeste slijm heeft meestal een vloeibare consistentie en is kristalhelder van kleur. Bij verkoudheid wordt hij gelig of groenig van kleur en taai.

Hemoptoë:

Hoesten met bloederig sputum kan worden veroorzaakt door de volgende ziekten: Longembolie, tuberculose, hartfalen of longkanker. In zeldzame gevallen kunnen ook stollingsstoornissen, zoals hemofilie, hoest veroorzaken.

Irritatieve hoest:

Irritatieve hoest ontstaat als een reflex op stof of deeltjes in de longen. Het kan echter ook veroorzaakt worden door bepaalde medicijnen, zoals ACE-remmers, als bijwerking. Soms kan een irriterende hoest ook wijzen op een longembolie.

Om een hoest vast te stellen, vraagt de arts naar de medische voorgeschiedenis van de patiënt en de aard van de klachten (anamnese). De betrokkene wordt dan lichamelijk onderzocht en zo nodig aan verdere onderzoeken onderworpen. Deze omvatten:

• Bloedmonster
• Onderzoek van het sputum (sputum) in geval van een productieve hoest
• Röntgenfoto van de longen
• Longfunctietest
• Longscintigrafie
• Huidtests (bv. priktest) om allergieën uit te sluiten
• Endoscopie van de luchtwegen (bronchoscopie)
• Echografie van het hart, de bloedvaten en de buik

De eerste prioriteit is het behandelen van de onderliggende ziekte. Er kunnen aanvullende maatregelen worden genomen om de hoest te verlichten:

• Hoestonderdrukkende geneesmiddelen zijn alleen nuttig bij droge hoest en na overleg met de arts.
• Een slijmoplossend middel (mucolytica) kan helpen bij een slijmproducerende hoest door het taaie slijm vloeibaar te maken. Dit proces maakt het makkelijker om op te hoesten.
• Inhalaties met kruideninfusies (zoals kamilleolie) en kompressen op de borst kunnen ook helpen.
• Antibiotica zijn alleen effectief bij bacteriële ontstekingen.

Wat u zelf kunt doen

• Vermijd roken
• Zorg ervoor dat je genoeg vloeit. U moet minstens twee liter per dag drinken.
• Als de lucht in de kamer erg droog is, kunnen vochtige doeken die in de kamer zijn opgehangen of luchtbevochtigers helpen.

Als de hoest na drie weken niet overgaat, als er koorts of bloed in het sputum zit, moet beslist een arts worden geraadpleegd.

Normaal geneest een acute hoest zonder complicaties. De kans op genezing van een chronische hoest hangt af van de onderliggende ziekte.

In het algemeen moet men roken vermijden wanneer men hoest en aandacht besteden aan het versterken van het immuunsysteem door een gezonde levensstijl. Ter ondersteuning hiervan helpen een evenwichtige voeding die rijk is aan vitaminen en voedingsstoffen, en regelmatige lichaamsbeweging.

Tot de risicogroep behoren mensen ouder dan 60 jaar, patiënten met chronische ziekten, alsmede mensen met een verhoogd ziekterisico (bijvoorbeeld opvoeders en onderwijzers). Deze mensen moeten worden ingeënt tegen griep en bacteriën die longontsteking kunnen veroorzaken (pneumokokken).

Hoest die wordt veroorzaakt door allergieën kan worden behandeld met hyposensibilisatie. De arts injecteert het allergeen onder de huid in steeds hogere concentraties over een periode van enkele jaren, of het kan op de tong worden gedruppeld. Dit is om het lichaam te laten wennen aan het allergeen.