Acetylsalicylzuur (ASA)

Acetylsalicylzuur (ASA)

Basis

Acetylsalicylzuur (ASA), vaak in de handel als aspirine, is een geneesmiddel dat wordt gebruikt om pijn, koorts of ontstekingen te verlichten. Specifieke ontstekingsaandoeningen waarvoor aspirine wordt gebruikt zijn onder meer de ziekte van Kawasaki, pericarditis en reumatische koorts. Aspirine kort na een hartaanval vermindert het risico op overlijden. Aspirine wordt ook op lange termijn gebruikt om nieuwe hartaanvallen, ischemische beroertes en bloedstolsels te voorkomen bij mensen met een hoog risico. Het kan ook het risico op bepaalde vormen van kanker verminderen, met name darmkanker. Bij pijn of koorts werkt het meestal binnen 30 minuten. Aspirine is een niet-steroïde ontstekingsremmer (NSAID) en werkt op dezelfde manier als andere NSAID's, maar onderdrukt ook de normale functie van bloedplaatjes.

Effect

Farmacodynamiek

Acetylsalicylzuur (ASA) blokkeert de prostaglandinesynthese. Het is niet-selectief voor de enzymen COX-1 en COX-2. Remming van deze enzymen leidt tot remming van de bloedplaatjesaggregatie gedurende ongeveer 7-10 dagen (gemiddelde levensduur van de bloedplaatjes). De acetylgroep van acetylsalicylzuur bindt zich aan een serineresidu van het enzym cyclooxygenase-1 (COX-1), wat leidt tot onomkeerbare remming. Dit voorkomt de productie van de pijnveroorzakende prostaglandines. Dit proces stopt ook de omzetting van arachidonzuur in thromboxaan A2 (TXA2), een krachtige trigger voor de aggregatie van bloedplaatjes. Aggregatie van bloedplaatjes kan leiden tot stolsels en schadelijke veneuze en arteriële trombo-embolie, met aandoeningen als longembolie en beroerte tot gevolg.

Farmacokinetiek

De absorptie is over het algemeen snel en volledig na orale toediening, maar kan sterk variëren afhankelijk van de toedieningsweg. 50 % tot 90 % van een normale therapeutische concentratie van salicylaat (een belangrijke metaboliet van acetylsalicylzuur) bindt zich aan plasma-eiwitten, vooral aan albumine. Acetylsalicylzuur wordt gehydrolyseerd tot salicylzuur in plasma en vervolgens verder gemetaboliseerd in de lever. De uitscheiding van salicylaten (metabolieten van ASA) gebeurt voornamelijk via de nieren.

Interacties

Acetylsalicylzuur kan interageren met andere geneesmiddelen. Van aspirine is bekend dat het een aantal geneesmiddelen verdringt van eiwitbindingsplaatsen in het bloed, waaronder de antidiabetische geneesmiddelen tolbutamide en chloorpropamide, warfarine, methotrexaat, fenytoïne, probenecid, valproïnezuur (evenals bèta-oxidatie, een belangrijk onderdeel van het valproaatmetabolisme) en andere NSAID's. Dit verhoogt de plasmaconcentratie van bovengenoemde geneesmiddelen en kan dus leiden tot ongewenste bijwerkingen.

Corticosteroïden kunnen de concentratie van aspirine verlagen. Ibuprofen kan het anti-plaatjes effect van aspirine, dat gebruikt wordt voor cardioprotectie en het voorkomen van beroertes, opheffen.

De farmacologische activiteit van spironolacton kan worden verminderd door inname van aspirine, en het is bekend dat het met penicilline G concurreert om de renale tubulaire secretie. Aspirine kan ook de absorptie van vitamine C remmen.

Toxiciteit

Bijwerkingen

Veel voorkomende bijwerkingen betreffen vaak het maagdarmkanaal.

Ernstiger bijwerkingen zijn maagzweren, maagbloedingen en een verergering van astma. Het risico op bloedingen is groter bij mensen die ouder zijn, alcohol drinken, andere NSAID's gebruiken of andere bloedverdunners innemen. Inname van acetylsalicylzuur wordt afgeraden in het laatste trimester van de zwangerschap. Hoge doses kunnen oorsuizingen veroorzaken.

Toxicologische gegevens

LD50 (rat, oraal): 200 mg-kg-1

Chemische en fysische eigenschappen

ATC-Code A01AD05, B01AC06, N02BA01
Moleculaire formule C9H8O4
Molaire massa (g·mol−1) 180,16
Fysieke toestand solide
Dichtheid (g·cm−3) 1,35
Smeltpunt (°C) 136
PKS-waarde 3,49
CAS-nummer 50-78-2
PUB-nummer 2244
Drugbank ID DB00945

Bronnen

  • Drugbank
  • PubChem
  • Aktories, Förstermann, Hofmann, Starke: Allgemeine und spezielle Pharmakologie und Toxikologie, Elsvier, 2017

Redactionele beginselen

Alle voor de inhoud gebruikte informatie is afkomstig van gecontroleerde bronnen (erkende instellingen, deskundigen, studies van gerenommeerde universiteiten). Wij hechten veel belang aan de kwalificatie van de auteurs en de wetenschappelijke achtergrond van de informatie. Zo zorgen wij ervoor dat ons onderzoek gebaseerd is op wetenschappelijke bevindingen.
Markus Falkenstätter, BSc

Markus Falkenstätter, BSc
Schrijver

Markus Falkenstätter is schrijver over farmaceutische onderwerpen in de medische redactie van Medikamio. Hij zit in het laatste semester van zijn studie farmacie aan de Universiteit van Wenen en houdt van wetenschappelijk werk op het gebied van natuurwetenschappen.

Mag. pharm. Stefanie Lehenauer

Mag. pharm. Stefanie Lehenauer
Speler

Stefanie Lehenauer is sinds 2020 freelance schrijfster voor Medikamio en studeerde farmacie aan de Universiteit van Wenen. Ze werkt als apotheker in Wenen en haar passie is kruidengeneesmiddelen en hun werking.

De inhoud van deze pagina is een geautomatiseerde vertaling van hoge kwaliteit uit DeepL. De originele inhoud in het Duits vindt u hier.

Advertentie

Medicijnen die Acetylsalicylzuur (ASA) bevatten

Uw persoonlijke medicijn-assistent

afgis-Qualitätslogo mit Ablauf Jahr/Monat: Mit einem Klick auf das Logo öffnet sich ein neues Bildschirmfenster mit Informationen über medikamio GmbH & Co KG und sein/ihr Internet-Angebot: medikamio.com/ This website is certified by Health On the Net Foundation. Click to verify.
Medicijnen

Zoek hier onze uitgebreide database van medicijnen van A-Z, met effecten en ingrediënten.

Stoffen

Alle werkzame stoffen met hun toepassing, chemische samenstelling en medicijnen waarin ze zijn opgenomen.

Ziekten

Oorzaken, symptomen en behandelingsmogelijkheden voor veel voorkomende ziekten en verwondingen.

De getoonde inhoud komt niet in de plaats van de oorspronkelijke bijsluiter van het geneesmiddel, met name wat betreft de dosering en de werking van de afzonderlijke producten. Wij kunnen niet aansprakelijk worden gesteld voor de juistheid van de gegevens, aangezien deze gedeeltelijk automatisch zijn omgezet. Voor diagnoses en andere gezondheidskwesties moet altijd een arts worden geraadpleegd. Meer informatie over dit onderwerp vindt u hier.